ADHD, czyli zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi, to jedno z najczęstszych zaburzeń neurorozwojowych. Z tego artykułu dowiesz się, czym jest nadpobudliwość ruchowa, jakie są objawy i przyczyny ADHD u dziecka oraz jak można je leczyć i diagnozować.
ADHD – co to?
Czym jest ADHD? Nadpobudliwość psychoruchowa z deficytem uwagi (ADHD) to jedno z najczęstszych zaburzeń neurobehawioralnych u dzieci. Charakteryzuje się nadmierną ruchliwością, zaburzeniami koncentracji, problemami z utrzymaniem uwagi oraz nadmierną impulsywnością. Pierwsze objawy ADHD u dzieci mogą pojawiać się już ok. 2 r.ż. jednak problem najczęściej diagnozowany jest w wieku szkolnym. Dziecko z ADHD może mieć m.in. problemy z nauką, nawiązywaniem relacji, pracą w grupie. Często uważane jest za niegrzeczne, głośne i zwracające na siebie uwagę, co niestety może opóźniać proces diagnostyczny i wdrożenie leczenia. Warto też wspomnieć, że nie wiadomo dokładnie, skąd bierze się ADHD. Przyczyny obejmują zarówno czynniki genetyczne, jak i środowiskowe.
Jak rozpoznać ADHD u dziecka?
Diagnozowanie ADHD u dzieci nie zawsze jest łatwe, ponieważ jego objawy bywają bagatelizowane, a to właśnie obraz kliniczny i zachowania w różnych, codziennych sytuacjach są kluczowe do rozpoznania problemu.
Jakie są objawy ADHD?
Symptomy, które bierze się pod uwagę w procesie diagnostycznym to m.in.:
- Ciągłe pobudzenie,
- Duża ruchliwość,
- Problemy z dostosowaniem zachowania do okoliczności,
- Trudności w odpoczynku i wyciszeniu się,
- Gadatliwość,
- Niecierpliwość.
ADHD u dzieci i nadpobudliwość psychoruchowa może powodować też trudności w nauce, skupieniu się na wykonywaniu zadań według instrukcji i długotrwałym poświęceniu czasu na jedną aktywność. Dzieci często gubią swoje zabawki lub przybory szkolne, łatwo się rozpraszają, mają problem z czekaniem na swoją kolej podczas zabaw grupowych, mogą sprawiać wrażenie jakby nie słuchały i chciały skupić na sobie uwagę. Dorośli mogą uważać je za niegrzeczne i nieposłuszne, a symptomy te nie zawsze wiąże się z możliwością występowania ADHD. Objawy u nastolatków mogą być bardzo podobne i nasilać trudności w nawiązywaniu relacji, życiu społecznym, a nawet powodować zaburzenia nastroju. Co ciekawe, zarówno chłopcy, jak i dziewczynki chorują na ADHD. Objawy mogą jednak różnić się w zależności od płci. U dziewczynek dominują problemy z koncentracją i uwagą. Natomiast nadmierna ruchliwość i pobudliwość to główne objawy ADHD u chłopców.
Jak zdiagnozować ADHD u dziecka?
W procesie diagnostycznym najczęściej bierze udział psycholog i pediatra. Nadpobudliwość psychoruchowa u dzieci diagnozowana jest na podstawie szczegółowego wywiadu z dzieckiem i jego opiekunami. Podczas konsultacji omawiane są występujące objawy, zachowanie dziecka w różnych sytuacjach, czy inne niepojące problemy. Znaczenie ma historia medyczna pacjenta i jego rodziny, aby zweryfikować, czy przyczyny ADHD mają podłoże genetyczne. Przeprowadzane jest też badanie psychologiczne, podczas którego specjalista ocenia m.in. możliwości intelektualne i zdolność do koncentracji. Nadpobudliwość psychoruchowa u dzieci może być też diagnozowana za pomocą Testu MOXO. To innowacyjne narzędzie diagnozy ADHD w Poradni CKT Spektrum w formie komputerowego testu oceniającego uwagę i impulsywność. W interaktywny sposób mierzy ostrość uwagi, czas reakcji, stabilność uwagi i impulsywność. Pozwala dokładniej rozpoznać problem i efektywniej zaplanować proces terapeutyczny.
Jak pomóc dziecku z ADHD? Leczenie
Leczenie ADHD u dzieci to złożony proces.
- Bardzo ważna jest psychoedukacja opiekunów dziecka i jego nauczycieli. Dzięki temu możliwe będzie wypracowanie skutecznych metod postępowania w przypadku niepożądanych zachowań czy nasilenia objawów. Pomoże to też ustalić rytm dnia i rutynę, dzięki którym dziecko z ADHD będzie miało stworzone bezpieczne warunki do rozwoju. W wielu przypadkach jest to w pełni wystarczające i przynosi widoczną poprawę.
- Leczenie ADHD można uzupełnić psychoterapią grupową, terapią rodzinną czy treningami umiejętności społecznych.
- Jeśli objawy są bardzo silne i utrudniają codzienne funkcjonowanie, zasadna może być farmakoterapia.
Nieleczone ADHD – konsekwencje
Nieleczone ADHD u dzieci może mieć negatywny wpływ na jego rozwój i codzienne życie. Objawy mogą utrzymywać się i nasilać w kolejnych latach. Nadpobudliwość psychoruchowa utrudnia utrzymanie więzi społecznych, wykonywanie szkolnych obowiązków, co przekłada się na wyniki w nauce, samoocenę, a także sytuację materialną w przyszłości. Negatywnie wpływa też na jakość relacji społecznych, co może zwiększać ryzyko zaburzeń nastroju i innych problemów psychiatrycznych.
Podsumowanie
Nadpobudliwość psychoruchowa u dzieci (ADHD) to złożony problem. Nieleczone ADHD może mieć negatywne konsekwencje dla wszystkich obszarów życia dziecka, dlatego nie należy bagatelizować żadnych objawów. O tym, jak leczyć ADHD powinien zdecydować psycholog i psychiatra. Wczesna diagnoza umożliwia wdrożenie odpowiedniego postępowania, co przekłada się na poprawę jakości życia dziecka i jego otoczenia.